این استان دارای 1550 گونه می باشد (510 جنس و 89 خانواده) و همچنین 400 گونه دارویی و 192 گونه انحصاری، کمیاب و در معرض خطر تهدید را دارا است. ماهی قزل آلای خال قرمز به عنوان تنها ماهی منحصر به فرد در دریاچه سد لار زیست می نماید که نماد گونه جانوری استان تهران محسوب می شود.

 

وضعيت گونه هاي جانوري و گياهي استان

گونه‌هاي جانوري استان (مهره داران)

رده	تعداد گونه‌هاي استان	تعداد گونه‌هاي كشور	درصد گونه‌هاي استان به كشور
پستانداران	71	196	36%
پرندگان	211	521	47%
خزندگان	53	212	25%
دوزيستان	4	20	2%
آبزيان	14	180	8%
جمع كل	353	1127	31%

نماد جانوري استان ماهي قزل آلاي خال قرمز با نام علمي salmi truttu farrio   مي‌باشد.

زيستگاههاي آبي و تالابي

رديف	عنوان تالاب	مساحت(هكتار)	وضعيت حفاظتي
1	تالاب بندعليخان	5790 (زيستگاه تالابي)	داخل منطقه حفاظت شده كوير
2	تالاب لتيان	360	زير نظر سازمان آب
3	سد ماملو	90	زير نظر سازمان آب و داخل منطقه حفاظت شده جاجرود
4	سد فشافويه	150	بخش خصوصي
5	لار	با حجم مخزن 960 ميليون متر مكعب و حجم مفيد 86 ميليون متر مكعب	زير نظر سازمان آب و داخل پارك ملي لار

از طرفي بر اساس مصوبه شماره یک مورخ  7/6/46 شورای عالی حفاظت محیط زیست رودخانه های ذیل از جمله رودخانه های حفاظت شده استان تهران محسوب می گردند:

-رودخانه جاجرود (از سرچشمه ها تا محل سد لتيان)

-رودخانه لار

وضعيت گونه هاي گياهي استان:

داراي 1550 گونه مي باشد (510 جنس و 89 خانواده) و همچنين 400 گونه دارويي  و 192 گونه انحصاري، كمياب و در معرض خطر تهديد را دارا است.

نماد گیاهی استان درخت تا با نام علميCeltis caucasica Willd.  مي‌باشد.

جنگل های استان تهران *

جنگل طبیعی (هکتار)	جنگل دست کاشت (هکتار)	جنگلکاری مشارکتی (هکتار)	جمع جنگل (هکتار)
14974	13976	30350	59300

مساحت جنگلهای استان 59300  هکتار 4.3 درصد مساحت استان

بیشترین تمرکز جنگلهای طبیعی و دست کاشت در شهرستانهای تهران ، شمیران و فیروزکوه می باشد.

سهم متوسط سرانه جنگل در استان42 متر مربع (یک چهلم سرانه کشور و یک دویستم سرانه جهانی)

جنگلهای طبیعی استان (همراه با بیشه زار و درختچه زار) عموماً در ارتفاعات و مناطق کوهستانی استان واقع می‌باشند. گونه‌های غالب درختی و درختچه‌ای در اراضی جنگلی شامل گونه‌های ارزشمند ارس، بادام، بنه وگونه‌های همراه شامل شیرخشت، توس، داغداغان و... میباشد که جملگی بلحاظ ارزش ذخیره گاهی تحت حفاظت بوده و به لحاظ اهمیت در برخی نواحی نظیر رویشگاه ارس امین‌آباد فیروزکوه و رویشگاه بادام ازگی، نارون زایگان و... در حوزه منابع‌طبیعی شهرستان تهران بعنوان ذخیره‌گاه جنگلی محصور و تحت مدیریت ویژه قرار گرفته‌اند.

مراتع استان *

مساحت مراتع استان 919763 هکتار  67  درصد مساحت استان

مراتع ییلاقی	مراتع قشلاقی	مراتع میانبند	جمع مراتع
275854	260285	383624	919763

 

مراتع خوب	مراتع متوسط	مراتع فقیر	جمع مراتع
235002	385461	299300	919763

 

مراتع استان در شرایط مطلوب  پتانسیل تولید 75/229940 تن علوفه (میانگین تولید بالقوه 250 کیلو گرم) داشته و می تواند معیشت 1839 خانوار مرتعدار را تامین نماید .

*با این توضیح که منبع اطلاعات مربوط به وضعیت جنگلها ومراتع استان ، سایت اطلاع رسانی اداره کل منابع طبیعی استان تهران می باشد.

وضعیت شاخص های کلیدی حوزه آب و محیط زیست

تعداد چاه های غیرمجاز	45 هزار حلقه چاه
افت سطح آب های زیرزمینی	سالانه یک متر و 30 سانتیمتر
مناطق تحت مدیریت محیط زیست	7/17 درصد سطح استان (242978 هکتار)
پوشش فاضلاب شهری	60 درصد
اضافه برداشت آب	۱۵۰ میلیون متر مکعب
سرانه تولید روزانه زباله شهری	790 گرم
فرونشست زمین	36 سانتیمتر در سال

• آلودگی هوا

دلیل عمده آلودگی هوای شهر تهران ناشی از فعالیت منابع متحرک (خودرو، موتورسیکلت، هواپیما و قطار) و منابع ثابت شامل واحدهای صنعتی، خانگی، اداری و تجاری، خدماتی و همچنین گسترش مناطق بیابانی می باشد که موجب بروز ریزگرده ها شده است. آلودگی هوا در حال حاظر مهمترین معضل محیط زیست شهر تهران به شمار می رود که در چند سال اخیر تا 70 درصد از روزها ناسالم گزارش شده اند که موجب بروز انواع بیماری ها و مرگ و میر زودرس و کاهش شاخص امید به زندگی شده است. انتشار ذرات حاصل از  مصرف سوخت های فسیلی برای تهیه انرژی از دیگر انواع علل آلودگی هوا به شمار می رود. از جمله مهمترین منابع تولیدی این آلاینده، احتراق سوخت در خودروها است. از دیگر منابع آلوده کننده شهر تهران منابع ثابت (صنایع، واحدهای مسکونی و اداری، خدماتی و غیره ) است.

ضعف در زیرساخت های قانونی-حقوقی، عدم وجود مدیریت یکپارچه شهری، عدم پیش بینی و اعطای منابع مالی واعتباری ویژه به دستگاه های اجرایی ذی ربط، عدم اجرای صحیح طرح های جامع کاهش آلودگی هوا، عدم هماهنگی بین وزارتخانه ها و سازمان های متولی امر، اجرای برنامه ها و اقدامات انفعالی و روزمره در برخورد با آلودگی هوا، ضعف اطلاع رسانی صحیح آموزش و فرهنگ سازی محیط زیستی، افزایش جمعیت و تراکم و مصرف بی رویه انرژی و سوخت های فسیلی از دلایل عمده آلودگی هوای تهران به شمار می روند.

غلظت بیشتر آلاینده‌های اصلی شهر تهران در سال 1395 روند نسبتا افزایشی نسبت به سال‌گذشته داشته‌اند و با مقایسه با استاندارد کوتاه مدت و بلند مدت، وضعیت غلظت آلایند مونواکسید کربن (CO) نشانگر آن است که شهر تهران خوشبختانه از لحاظ این آلاینده نسبت به سال‌های گذشته روند کاهشی داشته و در شرایط مطلوبی قرار دارد.

با بررسی وضعیت آلاینده ازن (O3) مشاهده می‌شود میزان غلظت این آلاینده در اکثر ماه‌ها سال 95 نسبت به سال 94 روند افزایشی داشته است اما در مقایسه با سال‌های 92 و93 روند کاهشی داشته است. آلاینده‌های دی‌اکسید نیتروژن‌ و دی‌اکسیدگوگرد در تمام روزهای سال در شرایط مطلوب قرار داشته‌اند ولی از لحاظ روند غلظتی نسبت به سال گذشته روند افزایش داشته است.

طی سال‌های گذشته آلاینده ذرات معلق با قطر کمتر از 5/2 میکرون به عنوان آلاینده شاخص شهر تهران مطرح شده است و در سال 1395 شهر تهران 88 روز از لحاظ آلاینده PM2.5  و 6 روز از منظر آلاینده PM10 در وضعیت نامطلوب قرار داشته است. تیر ماه به علت وقوع پدیده گردوغبار آلوده ترین ماه در نیمه اول سال 95 بوده و همچنین دی ماه با 22 روز نامطلوب آلوده‌ترین ماه در سال 95 به دلیل بیشترین میزان وقوع پدیده وارونگی در نیمه دوم سال به حساب می‌آید. بيشترين ميانگين غلظت آلاينده ازن و دي اكسيد گوگرد در ايستگاه ملارد، منو اكسيد كربن در ايستگاه ورامين، دي اكسيد نيتروژن ايستگاه شهر قدس و ذرات معلق با قطر كمتر  از 5/2 و 10 ميكرون در ايستگاه باقرشهر مشاهده مي‌شود. مطلوب‌ترین و نامطلوب‌ترین شهرستان‌های استان تهران در سال 1395 به ترتیب شهرستان‌های پردیس و باقرشهر بوده است.

راهکارهای پیشنهادی:

• افزایش سهم حمل و نقل عمومی با همکاری دولت
• ترویج و توسعه حمل و نقل های پاک
• از رده خارج کردن خودروهای فرسوده ناوگان حمل و نقل عمومی
• معاینه فنی خودرو و ساختمان بر اساس استانداردهای روز دنیا
• سیستم های هوشمند حمل و نقل
• افزایش سهم سفرهای غیرموتوری از کل سفرهای دورن شهری و انسان محور کردن شهر تهران به جای خودرو محوری
• مقابله با کانون های تولید ریزگرد در پیرامون شهر تهران با همکاری سازمان های ذی ربط
• اجرای برنامه های مناسب برای مقابله با آلودگی هوا در شرایط هشدار
• توسعه دولت الکترونیک
• مدیریت ترافیک و شناسایی و رفع مشکل گره های ترافیکی
• حمایت از کاربرد انرژی های نو در واحدهای مختلف صنعتی، تولیدی و خدماتی آلاینده
• نظارت، پایش و کنترل آلودگی های ناشی از فعالیت های عمرانی و خدماتی
• توسعه فضای سبز و جنگلداری شهری با هدف افزایش کارکرد محیط زیستی فضای سبز شهری
• تکمیل و توسعه کمربند حاشیه تهران با هدف تثبیت و مدیریت کانون های ریزگرد اطراف شهر تهران و جلوگیری از تخریب و تغییر کاربری اراضی دامنه های جنوبی البرز
• بهینه سازی مصرف انرژی و بهبود کیفیت سوخت

آلودگی صوتی

آلودگی صوتی در شهر تهران 15 تا 25 دسیبل فراتر از حد مجاز بوده و این به معنای شرایط اضطرار آلودگی صوتی است.

در حال حاضر، بیشترین سهم آلودگی صوتی در کلان شهر تهران ناشی از سیستم حمل و نقل موتوری می باشد. موتورسیکلت ها یکی از مهمترین منابع تولید صدا می باشند که میزان آلودگی صدایی برابر با 83 دسیبل تولید می نمایند، در حالی که میزان حد مجاز آن 77 دسیبل می باشد. 60 درصد وسایل حمل و نقل جاده ای را خودروهای سواری در بر می گیرد. در خیابان ها و اتوبان های شهر تهران نزدیک به 8/47 درصد خودروهای سواری صدایی بالاتر از 81 دسیبل ایجاد می کنند در حالیکه استاندارد آلودگی صوتی برای خودروهای سواری 74 دسیبل است.

بطور کلی سهم انتشار آلودگی صدا توسط حمل و نقل جاده ایی در تهران عبارت است از: 49% موتورسیکلت، 30% سواری، 20% ماشین های سنگین و 1 % اتوبوس شرکت واحد می باشد. مقادیر تراز صدا در بدنه بزرگراه های تهران در طول روز حدود 70 الی 80 دسیبل است یعنی 15 دسیبل از حد مجاز مناطق مسکونی (55 دسیبل) بالاتر است.

وضعیت آلودگی صدا در سطح مناطق 22 گانه متفاوت است به نحوی که منطقه 9 دارای بیشترین آلودگی صوتی در سطح شهر تهران می باشد. میزان تراز صدا در این منطقه در دوره زمانی روز تقریبا 76 دسیبل و در شب 75 دسیبل است. دومین منطقه از نظر آلودگی صوتی، منطقه 14 شهرداری تهران است.

راهکارهای پیشنهادی:

به منظور مدیریت و کنترل آلودگی صوتی، راهکارها و روش های فنی و مدیریتی مختلفی وجود دارد که در ذیل به برخی از موارد اشاره می شود:

• نوسازی و جایگزین نمودن خودروهای فرسوده
• استفاده از سدهای آکوستیکی
• استفاده از پوشش گیاهی (پوشش گیاهی دارای ارتفاع کافی، عرض و تراکم مناسب باشند)
• کنترل تولید آلودگی صدای ناشی از فعالیت های صنعتی (کارگاه ها و ...) عمرانی و خدماتی
• جلوگیری از انتشار آلودگی صدا ناشی از ساختمان در فعالیت های صنعتی
• گسترش شبکه پایش آلودگی صوت و ارائه هشدارهای لازم.
• افزایش اطلاع و آگاهی شهروندان به منظور کنترل، کاهش و مقابله با آلودگی صوتی
• انتقال فرودگاه مهرآباد
• طراحی سطوح کاربری ها بر اساس میزان تولید آلودگی صوتی

شرایط کمی و کیفی منابع آب و فاضلاب

کلان شهر تهران با بیشترین رشد جمعیت در چند دهه اخیر به دلیل مهاجرپذیری، باعث فشار به منابع آب و خاک گردیده و وضعیتی بحرانی پیدا کرده است. میزان سالانه استحصال از آب خوان های زیرزمینی دشت تهران حدود 750 میلیون متر مکعب است که از این میزان مصارف شرب، آبیاری فضای سبز و کشاورزی به طور تقریبا مساوی سهم دارند این در حالی است که توان اکولوژیک تامین آب در این آبخوان 250 میلیون متر مکعب در سال است. سرانه مصرفی آب در تهران 351 مترمکعب در سال می باشد این در حالیست میزان آن در کل کشور 1234 مترمکعب می باشد و دلیل آن تمرکز جمعیتی زیاد در این منطقه می باشد در حال حاضر منابع تامین آب تهران عبارت از سدهای پنج گانه، امیرکبیر، لتیان، طالقان، لار و ماملو و ۱۱۷۲ حلقه چاه عمیق  است. سدهای امیر کبیر و طالقان در استان البرز واقع شده اند. میزان مصرف روزانه آب شرب در تهران حدود 6/2 میلیون مترمکعب می باشد که در فصل گرما  به 3 میلیون مترمکعب می رسد.

خشکسالی های اخیر باعث کاهش برداشت از منابع آب سطحی برای تامین آب شرب شده و سهم آب های زیرزمینی افزایش داده است به طوری که مقایسه نسبت تامین آب شرب از منابع آب زیر زمینی در سال های 91، 92 و 93 نشان دهنده افزایش از میزان 27% به 36% و به 55% است. این روند در آینده نزدیک باعث صدمات جبران ناپذیری به آبخوان ها و دشت تهران خواهد شد. که موجب بروز پدیده بیابان زایی شدید، نشست زمین و خطرات ناشی از آن که مهمترین عوارض آن بروز ریزگردها، خسارت به شبکه ها و تاسیسات زیربنایی شهر و غیره خواهد شد. استان تهران دارای حدود 150 میلیون متر مکعب بیلان منفی منابع آبی است که حدود 84 میلیون متر مکعب آن مربوط به دشت ورامین است که از طرفی با افت منابع آب زیرزمین مواجه است و از سویی نیز با فرونشست زمین و باز نشست زمین در مسیر خط راه آهن سراسری روبروست که نگرانی های جدی را ایجاد کرده است. در حال حاضر 22 درصد از آب مصرفی استان از سدها، 20 درصد از روان آب ها و 58 درصد از آب های زیرزمینی تامین می شود. بخشی از آب شرب مورد نیاز شهر تهران از طریق منابع زیرزمینی تامین می  شود که این میزان آب متغیر بوده و بسته به شرایط منابع تامین کننده، میزان مصرف و فصول مختلف سال از 20% تا 40 % کل آب مورد نیاز تهران تغییر می کند. بر اساس اعلام شرکت آب و فاضلاب استان تهران میانگین مصرف روزانه آب تهران در حال حاضر نزدیک به 3 میلیون و 100 هزار مترمکعب است. نزدیک به 25 درصد آب شرب استحصالی در کشور در تهران مصرف می شود.

در حال حاضر تعداد 441 حلقه چاه عمیق در مدار، با ظرفیت تولید تقریبی 5/14 متر مکعب بر ثانیه در حال بهره برداری می باشند. بخش عمده این چاه ها در آبخوان اصلی دشت تهران، در زمین های آبرفتی و آبخوان آزاد و با متوسط عمق 250 متر و حداکثر عمق 300 متر حفاری شده اند که هریک به طور متوسط حدود 120 متر مکعب در ساعت و حداکثر 600 متر مکعب در ساعت توان تولید دارند. در استان تهران 13 هزار حلقه چاه مجاز و 32 هزار حلقه چاه غیرمجاز وجود دارد که روی هم رفته می‌توان گفت 45 هزار حلقه چاه مجاز و غیرمجاز در استان تهران در حال بهره برداری است. از این تعداد چاه غیرمجاز در استان تهران 10 هزار حلقه چاه مربوط به شهر تهران است.

دشت ورامین حدود 370 میلیون متر مکعب برداشت دارد که 30 میلیون متر مکعب از این برداشت ها غیر مجاز است و اگر تمامی چاه های غیر مجاز مسدود شود باز هم 50 میلیون متر مکعب برداشت اضافی از چاه های مجاز وجود دارد. از 3200 حلقه چاه موجود در منطقه دشت ورامین حدود 1400 حلقه مجاز و مابقی حدود 1800 حلقه چاه نیزغیر مجاز هستند. ۹۹ درصد آب مورد نیاز روستاهای اطراف تهران از منابع آب زیرزمینی به کمک ۳۴۵ حلقه چاه تامین می‌شود. در صورتی که استاندارد استفاده از منابع آب تجدیدپذیر در دنیا 25 درصد است، برداشت آب از منابع تجدیدپذیر در استان تهران 60 تا 65 درصد است.

از 5/2 میلیارد متر مکعبی که از منابع آب زیرزمینی در سطح استان تهران استفاده می‌شود یک میلیارد و 150 میلیون متر مکعب در بخش کشاورزی و 800 میلیون متر مکعب در بخش شرب استفاده می‌شود و مابقی در بخش صنعت، خدمات و باغ‌میوه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. موضوع مهم فرونشست در دشت ها دلیل بهره برداری بی رویه از منابع آب زیرزمینی باعث شده است سطح آب سفره های زیر زمینی در استان تهران در مقایسه با سال گذشته 5/1 متر تنزل یافته و فرونشست زمین در دو دشت ورامین و شهریار بین 15 تا 60 سانتی متر به ثبت برسد.

کیفیت آب در شهر تهران نیز از موضوعات مهم دیگر است. ورود فاضلاب روستاها، مراکز پرورش دام، مراکز نظامی، ویلاهای شخصی و مراکز تفریجی و غیره در بالادست سدها باعث افت کیفی منابع آب سطحی تامین کننده آب شرب شهر شده است. ورود فاضلاب های مسکونی، تجاری صنعتی، بیمارستانی و غیره از طریق چاه های جذبی از ابتدای تاسیس شهر تهران تاکنون به آبخوان تهران نیز باعث افت شدید کیفی منابع آب زیرزمینی شده است. این دو مسئله باعث شده است که آب تهران که تا چند سال پیش به عنوان یکی از بهترین و سبک ترین آب های شرب در کشور مطرح بود هم اینک تردیدهای جدی در خصوص کیفیت آب تهران مطرح شده است.

آلودگی آب های سطحی جاری در رود دره ها و انهار، کانال ها و مسیلهای سطح شهر نیز بسیار بالا بوده و با توجه به ورود مستقیم فاضلاب های خانگی، صنعتی و در برخی موارد بیمارستانی، علاوه بر بالا بودن میزان پارامترهای عمومی کیفی، پارامترهای خاص و سمی چون فلزات سنگین نیز در این آب ها در برخی موارد تا 1000 برابر استانداردهای موجود می باشد. عدم شناسایی مراکز آلاینده و برخورد قانونی و جدی با این مراکز و عدم تکمیل شبکه فاضلاب از عوامل مهم آلودگی این آب ها می باشد. رود دره های تهران که می تواند مانند دیگر کلان شهرهای بزرگ دنیا مراکزی تفریحی و تفرجی باشد به محلی برای عبور فاضلاب و زباله تبدیل شده است. گفتنی است شبکه فرسوده انتقال و مصرف آب که موجب هدر رفت حدود 30 درصد از منابع آب تهران می شود. همچنین سرانه بالای مصرف (بیش از 2 برابر استاندارد جهانی) و به دلایل فرهنگی و ضعف آموزش و اطلاع رسانی وضعیت کنونی تهران را در حوزه آب رقم زده است.

در حال حاضر بیش از 55 درصد از شبکه فاضلاب در شهر تهران تاسیس شده است، اما با وجود احداث این بخش از شبکه، در حال حاضر 20 درصد از این شبکه مورد استفاده قرار می گیرد. کل طراحی شبکه های طرح فاضلاب تهران اعم از اصلی یا فرعی حدود 9 هزار کیلومتر است. طبق آخرین آمار (1394) در حدود 5 هزار و 600 کیلومتر یعنی 62 درصد از کار از طریق شرکت آب و فاضلاب انجام شده است، البته جدا از این میزان، 154 کیلومتر تونل و شبکه های انتقال تاکنون اجرا شده است. از این میزان حدود 920 هزار انشعاب اصلی و فرعی در سطح شهر تهران تاکنون 54 درصد یعنی 500 هزار انشعاب وصل شده است. در حال حاضر ظرفیت تصفیه فاضلاب در استان تهران 900 هزار متر مکعب است و جمعیت زیرپوشش پنج میلیون و 300 هزار نفر افزایش یافته است.

راهکارهای پیشنهادی:

• به کارگیری الگوهای توسعه صنعتی، کشاورزی و خدماتی و غیره متناسب با شرایط کم آبی
• نوسازی و بازسازی شبکه های انتقال مصرف آب
• تکمیل استفاده از سیستم های آبیاری مکانیزه با راندمان بالا در فضای سبز شهری
• انجام اقدامات اجرایی بیابان زایی و مقابله با پدیده بیابان زایی در اطراف تهران با تاکید بر مدیریت منابع آب
• شناسایی مراکز آلاینده آب و خاک و اتخاذ تدابیر سخت گیرانه در مورد آنها
• نوسازی شبکه توزیع آب شرب و خام و جداسازی آنها
• اعلام حوزه های آبریز بالادست سدهای پنج گانه و ارتفاعات مشرف به شهر تهران به عنوان مناطق حفاظت شده.
• تدوین و تصویب ضوابط و مقررات مربوط به الزام سازندگان به استفاده از سیستم های تصفیه و بازکاربرد آب در مجتمع های مسکونی
• انجام طرح هایی  جهت افزایش بهره وری آب در کشاورزی
• جلوگیری از تغییر کاربری و تخریب پوشش گیاهی در حوزه آبریز سدهای 5 گانه وارتفاعات مشرف به شهر تهران
• احداث تصفیه خانه جهت تصفیه آب کشاورزی در اراضی جنوب شهر
• پایش دوه ای آب های زیرزمینی و پایش آنلاین منابع آب سطحی در استان تهران
• جلوگیری از ورود آلودگی به مخازن سدهای تامین کننده آب تهران

وضعیت مدیریت پسماند

در شهر تهران با افزایش جمعیت و در کنار حرکت به سمت تجمل و زندگی راحت تر و مصرف گرایانه تاثیرات منفی بر محیط زیست این شهر گذاشته است. از جمله مهمترین پیامدهای افزایش جمعیت در شهر تهران، بحث تولید پسماند ومشکلات و معضلات مربوط به آن می باشد. در تهران روزانه به طور متوسط حدود 8 هزار تن زباله و در حدود 50 هزار تن پسماند ساختمانی و عمرانی تولید می شود. سرانه تولید پسماند در تهران 790 گرم در روز است. پسماند جمع آوری شده به مراکز دفن تهران مانند آراد کوه منتقل می شود. در کنار این روزانه تا 150 تن زباله بیمارستانی جمع آوری می شود که از این میزان حدود 35 تن عفونی هستند. میزان سرانه تولید پسماند بیمارستانی به ازای هر تخت روزانه حدود 3 کیلوگرم است که 20 درصد آن جزو پسماندهای ویژه پزشکی شامل پسماندهای عفونی، تیز و برنده و شیمیایی است. حدود ۷۰۰۰ مرکز درمانی در شهر تهران فعال هستند که بیشترشان برای مدیریت پسماندهای خود تقریبا هیچ کاری انجام نمی‌دهند. بر اساس اطلاعات مدیریت پسماند تنها 1200 مرکز درمانی با ستاد مدیریت پسماند قرارداد دارند. بنابراین حدود 5000 مرکز درمانی فقط در شهر تهران وجود دارد که پسماندهای خود را همراه با پسماندهای شهری در سطح های مکانیزه ای که در سطح شهر قرار دارند، می گذارند. بحث مدیریت پسماند در مراکز خردی مانند‌ کلینیک، آزمایشگاه و مطب‌های پزشکی‌ در استان رها شده است. گفتنی است حدود 10% از بیمارستان های شهر تهران فاقد دستگاه های بی خطر سازی زباله های بیمارستانی هستند. عملیات بی خطر سازی پسماندهای عفونی و تیز و برنده در 82 درصد از بیمارستان های استان تهران با آزمایش TST، قابل قبول و در باقی بیمارستان ها غیرقابل قبول گزارش شده است. متاسفانه پسماندهای خروجی از بیمارستان ها به استثنای پسماندهای شیمیایی و دارویی اعم از تفکیک شده، تفکیک نشده، بی خطر شده قابل قبول به صورت مخلوط و با ناوگان شهرداری ها به مراکز دفن منتقل می شود. این مسئله یکی از مشکلات حلقه مدیریت اجرایی پسماندهای پزشکی در استان است.

راهکارهای کنترل آلودگی پسماند

• آموزش شهروندان به منظور اصلاح سبک زندگی
• کاربرد فناروی های جدید و سازگار با محیط زیست در زمینه مدیریت پسماند
• همکاری شهروندان در تفکیک از مبدا
• الزام پیمانکار در خصوص جمع آوری مناسب و مکانیزه زباله و نحوه صحیح اجرای دستورالعمل ها و استانداردهای مربوطه در حین اجرای وظایف